علمایی که جانشین انبیاء غیر مشرع هستند

اسلام وقتی که می‏آید، قسمتی از وظایفی را که انبیاء سلف انجام می‏دادند، در دوره‏ی امت ختمیه به عهده‏ی علما می‏گذارد. چگونه علمایی؟ یک چنین‏ علمایی. همان طور که عرض کردم علم جانشین وحی می‏شود، اما وحی آن‏ پیغمبرانی که مشرع نبودند، یعنی پیغمبرانی که محیی و حافظ مواریث‏ شریعت قبل بودند. در این دوره علما از طریق علم، کتاب، درس و حفظ مواریث، حافظ شرایع می‏شوند، اما یک علم خشک و خالی هم نیست بلکه‏ علمی که مؤید است از انوار معنوی. حتما باید یک پشتوانه‏ای از آن نور معنوی داشته باشند. مطلبی این جا عرض بکنم.

در کلمات امیرالمؤمنین بود: من اصدار کل وارد علیه و تصییر کل فرع‏ الی اصله. فرمود که واردات را صادر می‏کند و فروعی را که بر او عرضه‏ می‏کنند بر اصول تطبیق می‏کند و جواب را از روی آن تطبیق به افراد می‏دهد. معنی اجتهاد همین است. اجتهاد یعنی فروع را از اصول استنباط کردن.