ما لی أرى حبّ الدّنیا قد غلب على کثیر من النّاس، حتّى کأنّ الموت فی هذه الدّنیا على غیرهم کتب، و کأنّ الحقّ فی هذه الدّنیا على غیرهم وجب، و حتّى کأنّ ما یسمعون من خبر الأموات قبلهم عندهم لسبیل قوم سفر، عمّا قلیل إلیهم راجعون، تبوّؤنهم أجداثهم، و تأکلون تراثهم و أنتم مخلّدون بعدهم، لهیهات هیهات، أما یتّعظ آخرهم بأوّلهم؟ لقد جهلوا و نسوا کلّ موعظة فی کتاب الله، و أمنوا شرّ کلّ عاقبة سوء، و لم یخافوا نزول فادحة، و لا بوائق کلّ حادثة.
طوبى لمن شغله خوف الله عن خوف النّاس، طوبى لمن طاب کسبه، و صلحت سریرته، و حسنت علانیته، و استقامت خلیقته، طوبى لمن أنفق الفضل من ماله و
أمسک الفضل من قوله، طوبى لمن منعه عیبه عن عیوب المؤمنین من إخوانه، طوبى لمن تواضع لله «عزّ ذکره» و زهد فیما أحلّ له من غیر رغبة عن سنّتی، و رفض زهرة الدّنیا من غیر تحوّل عن سنّتی، و اتّبع الأخیار من عترتی من بعدی، و خالط أهل الفقه و الحکمة، و رحم أهل المسکنة، طوبى لمن اکتسب من المؤمنین مالا من غیر معصیة، و أنفقه من غیر معصیة، و عاد به على أهل المسکنة و جانب أهل الخیلاء و التّفاخر و الرّغبة فی الدّنیا، المبتدعین خلاف سنّتی، العالمین بغیر سیرتی، طوبى لمن حسن مع النّاس خلقه و بذل لهم معونته و عدل عنهم شرّه.
خلاصه معنى آن است که مىفرماید:
مىنگرم که حبّ دنیا مردم را چندان غلبه کرده است که پندار کنند مرگ سرنوشت دیگر کسان است، و امتثال فرمان خداوند بر دیگر کسان واجب گشته، گوئى آنچه از خبر مرگ پیشینیان شنیدهاند خاص ایشان دانند، و حال آنکه زود باشد که با مردگان پیوسته شوند. جاى مىدهند ایشان را در قبرهاى ایشان و اموال ایشان را به میراث مأخوذ دارند از پس این بر گذشتگان، شما در این جهان جاویدان نمانید، پس از کار ایشان پند گیرید. همانا مواعظ کتاب خداى را فراموش کردید، و از وخامت عواقب و ظهور حوادث و نزول دواهى ایمن شدید.
نیکو آن کس که از خوف خداى به خوف مردم نپردازد. و از جز خداى باکى و بیمى ندارد. نیکو آن کس که در طلب نیکوئى درآمد و به اصلاح اعمال و محاسن اخلاق و استقامت کردار پرداخت. نیکو آن کس که فضول مال را بذل کرد و فضول کلام را عزل فرمود. نیکو آن کس که از عیب خود به معایب دیگران نپرداخت. نیکو آن کس که در حضرت اله ضراعت(1) جست، و از آنچه بر او رواست بیرون مخالفت شریعت نیز زهادت(2) خواست، و حطام دنیوى را بىآنکه خلاف سنّت کند بیفکند، و از پس من به ائمه هدى از فرزندان من توسّل جست و با علما مخالطت آغاز کرد، و با مردم درویش طریق احسان پیش داشت. نیکو آن کس که مال از در حلال بیندوخت و اهل مسکنت را بیرون معصیت انفاق داشت، و از اهل مفاخرت و
بدعت کناره جست. نیکو آن کس که در میان مردم با سجاحت(3) خلق و سماحت طبع بزیست و شرّ خویش را از مردم درگذرانید.
1) ضراعت: گریه و زارى.
2) زهادت: اعراض کردن از چیزى از روى تحقیر و ناچیز شمردن آن.
3) سجاحت: لینت و اعتدال.
