از بنى عبد شمس بن عبد مناف: حنظلة بن ابو سفیان بن حرب، که على بن
ابى طالب (ع) او را کشت، موسى بن محمد و یونس بن محمد از پدران خود این موضوع را برایم نقل کردند، ابن ابى حبیبه نیز از داود بن حصین برایم همچنین روایت کرد. حارث بن حضرمى، که عمار یاسر او را کشته است، عامر بن حضرمى، که عاصم بن ثابت بن ابى أقلح او را کشته است، این موضوع را عبد الله بن جعفر از ابن ابى عون برایم نقل کرد. عمیر بن ابى عمیر و پسرش و دو غلام آنها، عمیر بن ابى عمیر را سالم غلام ابو حذیفه کشته است، عبیدة بن سعید بن عاص، که زبیر بن عوام او را کشته است، این مطلب را ابو حمزه عبد الواحد بن میمون از قول عروة بن زبیر برایم نقل کرد و نیز محمد بن صالح از عاصم بن عمر بن قتاده. عاص بن سعید، که على بن ابى طالب (ع) او را کشته است، این مطلب را محمد بن صالح از عاصم بن عمرو بن رومان و موسى بن محمد از قول پدرش برایم نقل کردند. عقبة بن ابى معیط، که عاصم بن ثابت به فرمان پیامبر (ص) او را در صفراء گردن زد، عتبة بن ربیعه، که او را حمزة بن عبد المطلب (رضى الله عنه) کشت، شیبة بن ربیعه، که عبیدة بن حارث با یارى على (ع) و حمزه او را کشت، ولید بن عتبة بن ربیعه، که على بن ابى طالب (ع) او را کشت، عامر بن عبد الله، که همپیمان ایشان و از قبیله انمار بود و او را على بن ابى طالب (ع) کشت، ابن ابى حبیبه از داود بن حصین برایم نقل کرد که: عامر را سعد بن معاذ کشته است- جمعا دوازده نفر.(1)
از بنى نوفل بن عبد مناف: حارث بن عامر بن نوفل، که او را خبیب بن یساف کشته است، طعیمة بن عدى، که او را حمزة بن عبد المطلب کشت- جمعا دو نفر.
از بنى اسد: ربیعة بن اسود، که ابو دجانه کشتش، این مطلب را عبد الله بن جعفر از ابن ابى عون برایم نقل کرد و حال آنکه همین شخص از جعفر بن عمرو برایم نقل کرد که ثابت بن جذع او را کشته است. حارث بن ربیعه، که على بن ابى طالب (ع) کشتش، عقیل بن اسود بن مطلب، که او را حمزه و على (ع) با هم کشتند، ابو معشر برایم نقل کرد که او را على (ع) به تنهایى کشته است. ابو البخترى، که همان عاص بن هشام است و او را مجذّر بن ذیاد کشته است، این مطلب را سعید بن محمد برایم از محمد بن یحیى بن حبّان نقل کرد و همین شخص از عباد بن تمیم روایت مىکرد که ابو داود مازنى ابو البخترى را کشته است. یعقوب بن محمد هم از ایوب بن عبد الرحمن بن ابى صعصعه همین را مىگوید. ایوب بن نعمان از پدرش برایم نقل کرد که ابو البخترى را ابو الیسر کشته است. نوفل بن خویلد بن اسد، که همان ابن العدویه است و او را هم
على بن ابى طالب (ع) کشته است، این مطلب را محمد بن صالح از عاصم بن عمرو بن رومان برایم نقل کرد و ابن ابى حبیبه از داود بن حصین و نیز عمر بن ابى عاتکه از ابى الاسود- جمعا پنج نفر.
از بنى عبد الدار بن قصى: نضر بن حارث بن کلده، که به دستور پیامبر (ص) در اثیل، على بن ابى طالب (ع) گردنش را زد، زید بن ملیص غلام عمیر بن هاشم بن عبد مناف بن عبد الدار، که على بن ابى طالب (ع) او را کشت. این مطلب را ایوب بن نعمان از عکرمة بن مصعب عبدى برایم نقل کرد و عبد الله بن جعفر از یعقوب بن عتبه نقل مىکرد که او را بلال کشته است.
از بنى تیم بن مرّه: عمیر بن عثمان بن عمرو بن کعب بن سعد بن تیم، که على (ع) او را کشت، این موضوع را موسى بن محمد از پدرش برایم نقل کرد. عثمان بن مالک بن عبید الله بن عثمان، که صهیب او را کشت. این موضوع را موسى بن محمد از پدرش برایم نقل کرد- جمعا دو نفر.
از بنى مخزوم بن یقظه و بنى مغیرة بن عبد الله بن عمر بن مخزوم: ابو جهل، که او را معاذ بن عمرو بن جموح و معوذ و عوف پسران عفراء ضربت زدند و عبد الله بن مسعود هم او را، که زخمى بود، کشت، عاص بن هشام بن مغیره، که او را عمر بن خطاب کشت، این موضوع را براى من ابراهیم بن سعد از نافع بن جبیر و محمد بن صالح از عاصم بن عمرو بن رومان نقل کردند. یزید بن تمیم تمیمى همپیمان ایشان، که او را عمّار بن یاسر کشت، این موضوع را عبد الله بن ابى عبیده از پدرش نقل کرد و هم گفته شده است که على (ع) او را کشته است. و ابو مسافع اشعرى همپیمان ایشان، که ابو دجانه او را کشت، حرملة بن عمرو بن ابى عتبه، که- به اتفاق آراء اصحاب ما- على (ع) او را کشته است.
از بنى ولید بن مغیره: ابو قیس بن ولید، که او را على (ع) کشت، این خبر را عبد الله بن جعفر از جعفر بن عمرو برایم نقل کرد. از بنى فاکة بن مغیره: ابو قیس بن فاکة بن مغیره، که او را حمزة بن عبد المطلب کشته است. اسحاق بن خارجه برایم نقل کرد که حباب بن عمرو بن منذر او را کشته است. از بنى امیّة بن مغیره: مسعود بن ابى امیّه، که او را على بن ابى طالب (ع) کشت. از بنى عابد: رفاعة بن ابى رفاعه، که او را سعد بن ربیع کشت، ابو منذر بن ابى رفاعه، که او را معن بن عدى عجلانى کشت، عبد الله بن ابى رفاعه، که او را على بن ابى طالب (ع) کشت، زهیر بن ابى رفاعه، که ابو اسید ساعدى او را کشت. این موضوع را ابىّ بن عباس بن سهل از قول پدرش برایم نقل کرد. سائب بن ابى رفاعه، که او را عبد الرحمن بن عوف به قتل رساند. از
بنى ابى السائب: سائب بن ابى السائب، که زبیر بن عوّام او را کشت، اسود بن عبد الاسد بن هلال بن عبد الله بن عمر بن مخزوم، که حمزة بن عبد المطلب او را به قتل رساند، این مطلب را همه اصحاب ما برایمان نقل کردهاند. دو همپیمان ایشان از قبیله طىّ، عمرو بن سفیان، که یزید بن رقیش او را کشت، و برادرش جبار بن سفیان، که او را بردة بن نیار به قتل رساند. از بنى عمران بن مخزوم: حاجز بن سائب بن عویمر بن عائذ، که على بن ابى طالب (ع) او را کشت، عویمر بن عائذ بن عمران، که نعمان بن ابى مالک او را به قتل رساند- جمعا نوزده نفر.
از بنى جمح بن عمر و بن هصیص: امیّة بن خلف، که خبیب بن یساف و بلال با یک دیگر او را کشتند. این موضوع را ابن ابى طواله از خبیب بن عبد الرحمن و محمد بن صالح از عاصم بن عمر، و یزید بن رومان برایم نقل کردند. در عین حال عبید بن یحیى از معاذ بن رفاعة بن رافع برایم نقل کرد که امیة بن خلف را رفاعة بن رافع کشته است.
على بن امیة بن خلف، که عمار بن یاسر او را کشته است، اوس بن معیر بن لوذان، که عثمان بن مظعون و على بن ابى طالب (ع) او را کشتند. قدامة بن موسى از قول عائشه دختر قدامه برایم روایت کرد که اوس را فقط عثمان بن مظعون کشته است. منبّه بن حجاج، که ابو یسر او را کشته است، و به قولى على (ع) او را کشته است، و به قولى هم ابو اسید ساعدى. ابىّ بن عباس هم از پدر خود روایت مىکند که ابو اسید ساعدى مىگفت: منبه بن حجاج را من کشتم. نبیه بن حجاج و عاص بن منبه، که هر دو را على (ع) کشت، ابو العاص بن قیس بن عدى، که او را ابو دجانه کشت، ابو معشر از اصحاب خود برایم روایت کرد که على (ع) او را کشته است، و هم از عبد الله بن جبیر خدمتکار على (ع) همین گونه نقل شده است. عاصم بن ابى عوف، که ابو دجانه او را کشته است- جمعا هفت نفر.
از بنى عامر بن لؤى: معاویة بن عبد قیس همپیمان ایشان، که عکاشة بن محصن او را کشت، معبد بن وهب همپیمان ایشان از قبیله کلب، که او را ابو دجانه کشت. این موضوع را ابن ابى سبره و عبد الله بن جعفر و محمد بن صالح برایم نقل کردند. مجموع کشتهشدگانى که نام آنها شمرده شده، چهل و نه مرد است.
از این عده، کسانى که على (ع) خود کشته و یا در قتل آنها شرکت داشته است، بیست و دو نفرند.
1) به طورى که ملاحظه مىفرمایید، ظاهرا بردگان را به شمار نیاورده است.- م.