زمان مطالعه: < 1 دقیقه قال علی علیه‏السلام: و اعلموا ان عباد الله المستحفظین علمه، یصونون مصونه و یفجرون عیونه… و هذبه‏ التمحیص(1) جلسات بحث ما درباره‏ی مسئله‏ی خاتمیت طولانی شد. اگر تا اندازه‏ای این‏ مبحث، نامنظم بیان شده باشد من چندان مقصر نیستم. مسائل و مباحثی که‏ قبلا از طرف دیگران طرح نشده و در اطراف آن مسائل زیاد بحث نشده است و حتی

زمان مطالعه: < 1 دقیقه مجموع بحثهای ما راجع به خاتمیت در چهار قسمت است و در واقع بحث ما چهار رکن و چهارپایه دارد. رکن اول و پایه‏ی اول آن انسان و اجتماع است‏ از این نظر که آیا انسان یک موجود ثابت و جامد و یکنواختی است، از نظر اخلاق، از نظر طرز تربیت و هم از نظر اجتماعی و تشکیلات اجتماعی؟ آیا

زمان مطالعه: 2 دقیقه بعضی به این تعبیر گفته‏اند: انسان یک موجود متغیری است ولی مدار تغییرش یک مدار ثابت است، مثل اینکه ماه متغیر است و در دو لحظه در یک جا نیست اما مدار ماه یک مدار ثابت است و ماه از مدار خودش خارج‏ نمی‏شود. اگر احیانا از مدار خودش خارج شود، نزدیکتر بشود به زمین و یا دورتر بشود از

زمان مطالعه: < 1 دقیقه رکن دیگر خاتمیت وضع قانون گذاری اسلام است. ما راجع به اسلام هم گفتیم‏ که اسلام اصول ثابتی دارد و فروع متغیری که ناشی از همین اصول ثابت است؛، یعنی به موازات انسان، اسلام قوانین دارد، برای جنبه‏های ثابت انسان‏ و آن چیزهایی که مدار انسانیت انسان را تشکیل می‏دهد و باید ثابت بماند اسلام قوانین ثابت آورده است، اما

زمان مطالعه: < 1 دقیقه موضوع سوم یا پایه‏ی سوم سخن ما علم و اجتهاد و علما و مجتهدین بودند. وقتی عالم به روح اسلام آشنا شد و توانست فروع را به اصول برگرداند، وقتی که هدفهای اسلام را شناخت و وسیله‏ها را هم شناخت، هدف را با وسیله اشتباه نکرد، هدف را بجای وسیله نگرفت، وسیله را بجای هدف‏ نگرفت، صحیح را از سقیم

زمان مطالعه: 2 دقیقه رکن چهارم در مسئله‏ی خاتمیت آن چیزی است که موضوع تفقه و تفکر و اجتهاد است، یعنی آن چیزی که تفقه و اجتهاد باید روی آن صورت بگیرد. آن، قرآن و سنت و اجماع و عقل است، و البته ما فعلا راجع به عقل و اجماع نمی‏خواهیم بحث کنیم. مسئله‏ی قرآن و سنت یک پایه‏ی دیگر است، از چه نظر؟